Në gjeografi, një oazë është një zonë e izoluar e bimësisë në një shkretëtirë, zakonisht përreth një burimi të ujit, të tilla si një pellg ose liqen të vogël. Oaza gjithashtu ofrojnë habitat për kafshët dhe madje edhe për njerëzit nëse zona është mjaft e madhe. Vendndodhja e oazes ka qenë i një rëndësie kritike për tregtinë dhe transportin në zonat e shkretëtirës; karvanët duhet të udhëtojnë nëpërmjet oazes në mënyrë që furnizimet me ujë dhe ushqim mund të ripertrihen. Kështu, kontrolli politik ose ushtarak i një oaze në shumë raste do të thotë kontroll të tregtisë në një rrugë të caktuar.
Për shembull, oaza e Awjila, Ghadamès dhe Kufra,në Libi, kanë qenë në kohë të ndryshme me rëndësi jetike për të dy rruget Veri-Jug dhe Lindje-Perëndim të tregtisë në shkretëtirën Sahara.
Formimi I oazave
Oaza në pjesën e Libisë në shkretëtirën Sahara janë formuar nga lumenjtë nëntokësore ose akuiferet të tilla si një aquifer artezian, ku uji mund të arrijë në sipërfaqe të natyrshme nga presioni ose nga puset qe Jan hapur nga njeriu, Edhe stuhi të rastit sigurojnë ujë nëntokësor për të mbështetur oazen natyrore,ose prej digave vullkanike ujë mund të mbledhët dhe të hapet në sipërfaqe. Pastaj uji përdoret nga zogjtë shtegtarë, të cilet gjithashtu kalojnë fara me bajgë e tyre e cila l rritet në buzë të ujit duke formuar një oazë. Ajo mund të përdoret gjithashtu për të mbjellë të lashtat
No comments:
Post a Comment