Formulimi i versionit gjeometrik, relativistik të efekteve të gravitetit çon tek çështja e burimit të gravitetit. Në gravitetin Njutoninan burimi është masa. Në relativitetin special, masa del të jetë pjesë e një madhësie me të përgjithshme të quajtur tensori i energji momentit i cili përfshin si dendësinë e energjisë ashtu edhe atë te vrullit si dhe stresin (pra, shtypjen dhe shkarjen). Duke përdorur parimin e ekuivalencës, ky tensor mund të përgjithësohet lehtësisht në hapësirë-kohën e kurbuar. Duke përdorur më tej analogjinë me gjeometrinë e gravitetit Njutonian, është e natyrshme të hipotezojmë se ekuacionet e Fushates gravitetin e lidhin këtë tensor me tensorin e Riçit, i cili përshkruan një klasë të caktuar te efekteve valor : ndryshimi në volum për një re të vogël të thërrmijave prove që zakonisht janë në prehje, dhe me pas janë në rënie të lire. Në relativitetin special, konservimin e energjis dhe momentit (impulsit) i korrespondon pohimit se tensori i energji-momentit është i lirenga divergjenca. Kjo formulë, gjithashtu, mund të përgjithësohet në hapësirë-kohën e kurbuar duke zëvendësuar derivatet pjesore me manifoldet e kurbura korresponduese, derivatet kovariante studiuara në gjeometrinë diferenciale Me këtë konditë shtese - divergjenca kovariante e tensorit të energji-momentit, dhe çfarëdo që është në anën tjetër të ekuacionit, është zero — bashkësia më e thjeshte e ekuacioneve janë ato që quhen ekuacionet (e fushës) të Ajnshtajnit :
Në anën e majtë kemi kombinimin specifik që është i lirë nga divergjenca të tensorit të Ricit dhe metrikën e njohursi Tensori i Ajnshtajnit. Në veçanti,
është kurbatura skalare. Tensori i Ricit ne vetvete është i lidhur me tensorin e kurbaturës së Rimanit i cili është me i përgjithshëm nga relacioni
Në anën e djathte, Tab kemi tensorin e energji-momentit. Të gjithë tensorët shkruhen në notacionin e indeksit abstrakt.Parashikimet e teorisë janë ballafaquar me rezultatet observuese për orbitat planetare (ose, për regjimin e gravitetit të dobët, limiti i shpejtësisë së ulet është ai i mekanikes Njutoniane), konstantja e proporcionalitetit mund të fiksohet si κ = 8πG/c4, me Gkonstantja gravitacionale dhe c shpejtësia e dritës. Kur lënda nuk është e pranishme, në mënyre që tensori i energji momentit të zhduket marrim ekuacionet e Ajnshtajnit në vakum,
No comments:
Post a Comment